2002 seçiminin gösterdikleri ve unutmamamız gerekenler

Sertuğ Çiçek

Ancak merkez soldan "kaçan" oyların adresi, sağda yaşandığı gibi daha radikal (DEHAP, ÖDP ve TKP gibi) partiler olmadı. DSP'nin uyguladığı IMF politikalarından ve CHP'nin Kemal Derviş'i transfer ederek bu politikalara devam edeceğini ilan etmesinden rahatsız olan büyükçe bir sol seçmen kitlesi sandığa gitmedi.

Böylece toplam sol oylar 2002 seçimlerinde dibe vurdu. Kendisini solda tanımlayan (Merkez sol, Kürt hareketi ve sosyalist sol) bütün partilerin 2002'deki oyları 1999 seçimle-rine göre toplam 2.8 milyon azaldı. 1999 yılından 2002 yılına kadar seçmen sayısının 4 milyon arttığı ve bunun %30 kadarının (1.2 milyon) sol partilere oy vereceği de hesaba katılırsa sol oylardaki düşüşün ne denli büyük olduğu daha iyi görülür.

Ekonomik kriz nedeniyle yoksulluğun arttığı, yolsuzluklara öfkenin, mevcut partilere ve devlete güvensizliğin bu denli yükseldiği bir ortamda radikal solun alternatif olarak tekrar sahneye çıkması çok mümkündü. Ancak CHP ve DSP'den kopan kesimlere umut verecek gerçekçi bir adres, solda bir çekim gücü ortaya çıkmadı.
Merkez solun ihanetinin yarattığı hayal kırıklığı ve öfkeyi daha solda bir alternatif etrafında toparlayamamanın sorumluluğu, elbette ki kendisini sosyalist olarak tanımlayan kesimlerdedir. Bu başarısızlığın nedeni sayısal yetersizlikten çok politik hatalardır.

Bu hatalardan en önemlisi, sosyalist solun da merkez solu takip ederek sağa kayışıdır. Merkez sol partilerin kaybettiği kitleleri kazanmak için AKP'yi iktidara taşıyan merkez ile uç arasında konumlanma yelpazenin solunda işe yaramadı. Çünkü solu sol yapan temel değerlere tutarlı olarak sahip çıkmadan solu büyütmenin mümkün olamayacağı kadar sert bir dönemdeyiz. Ulusalcılık ve laik cepheciliğin toplumda ciddi bir yarılma yarattığı, yanı başımızda kanlı bir işgalin yaşandığı koşullarda ortada durmak çoğu zaman pratik olarak olanaksızdır.

Bu nedenle merkez solun terk ettiği sosyal demokrat politikalara doğru gitmek gerçek bir intihardır. Bu politikalar işe yarasa-ydı merkez sol erimezdi zaten. Net ve tutarlı bir şekilde emek eksenli, ezilenlerden ve barıştan yana, özgürlükçü olmayan politikaların sol adına şansı yoktur.

Doğru bir kararla merkez soldan kopanlara yüzünü dönen Sosyalist grupların ilkesel olarak savundukları ile gündelik tutumları arasındaki uçurum açıldı. Bu ise hedeflenen kesime güven ve umut vermedi.

Kendisini sosyalist olarak tanımlayan gruplardan bazılarının, tıpkı merkez sol gibi, milliyetçi (sol söylemle 'ulusalcı') ve laik cepheci fikirlerin etkisi altında sağa kayışı bu hataların bir kısmını açıklar. Ancak bunun yanı sıra ve en az bunun kadar önemli bir hata daha vardı: Sosyalist soldaki, kendi grup çıkarları üzerinden, "benim partimin bayrağı altında, benim önderliğimde" yaklaşımının hakim olması.

Bir başka hata ise merkez soldan kopanların kendiliğinden devrimcileşerek sosyalist solu güçlendireceği beklentisi oldu. Bu yaklaşım nedeniyle ilkesel olarak savunulanları gündelik mücadele için koşul haline getirenler kitlelerden izole bir azınlık olarak kaldılar.

Oysa solu büyütecek olan temel şey, bir yandan bizi egemenlerin kuyruğuna takan milliyetçilik ve laik cepheciliğe karşı sıkı durmak, diğer yandan da ortak talepler etrafında "BİRLEŞTİREN" işler yapmaktır. Burada bahsedilen "BİRLEŞTİREN" işler, "BİRLİKTE" iş yapmaktan daha öte bir anlam ifade ediyor. Sosyalist solun "birlikte" işler yapması yeterli değil. Çünkü bu kesim zaten çok küçük bir azınlık. Önemli olan, merkez soldan kopan, kendisini "sosyalist" olarak tanımlamayan, devrimi mümkün görmeyen kesimleri mücadele alternatifine kazanacak işler kotarmaktır. Merkez solun ihaneti karşısında öfkelenen bu kesimin eve gitmesini, pasifleşmesini engelleyecek, kendine olan güvenini artırıp umudu yükseltecek olan işler yapmak gerekiyor. Bunun için onları da kapsayacak BİRLEŞTİREN kampanyalar, mücadeleler örmek, küçük de olsa kazanımlar elde etmek gerekiyor.

Nasıl?

Önümüzdeki seçimler bu yolda ciddi bir adım atmamız için karşımıza çıkan fırsatlardan biridir. En temel sol değerlerin sesi olacak milletvekillerini seçtirmek, uzunca bir süredir soldan ve kendisinden umudu kesen yüzbinlerce kişiye umut ve güven verecektir. ORTAK BAĞIMSIZ ADAY KAMPANYASI hedefine ulaşırsa Türkiye'de toplumsal mücadele açısından yeni bir dönemin kapısını aralamış oluruz.

Birlik kazandırıyor, kaçan kaybediyor

Toplumun büyük kesimi, yıllarca büyük bir sabır ve beklentiyle oy vererek iktidara getirdiği merkez sağ ve sol partilerden ko-puyor. Bu partilerin (ANAP, DYP, DSP, CHP vd) 1987, 91, 95, 99 ve 2002 seçimlerinde aldıkları toplam oyların oranı sırasıyla şöyle oldu: %88.72, %82.99, %65.35, %58.11, %45.41.

Merkez sağdan kopup radikal çözüm önerilerine kayanlar için çekim gücü İslami hareket ve faşist hareket oldu. Bu iki hareketin toplam oy oranları 1987, 91, 95, 99 ve 2002 yıllarında sırasıyla şöyle oldu: %10.91, %16.88, %30.01, %35.11, %46.85.

Merkezden kopuş eğilimi, politik yelpazenin so-lunda da görülüyor. Merkez solun geleneksel partilerinin 1987, 91, 95, 99 ve 2002 seçimlerindeki toplam oy oranları sırasıyla şöyle oldu: %33.27, %31.94, %25,56, %31.46, %22.27.

Ancak merkez soldan "kaçan" oyların adresi, sağda yaşandığı gibi daha radikal (DEHAP, ÖDP ve TKP gibi) partiler olmadı. Büyükçe bir sol seçmen kitlesi sandığa gitmedi. Böylece toplam sol oylar 2002 seçimlerinde dibe vurdu. Kendisini solda tanımlayan (Merkez sol, Kürt hareketi ve sosyalist sol) bütün partilerin oyları 2002'deki oyları 1999 seçimlerine göre toplam 2.8 milyon azaldı. 1999 yılından 2002 yılına kadar seçmen sayısının 4 milyon arttığı ve bunun %30 kadarının (1.2 milyon) sol partilere oy vereceği de hesaba katılırsa sol oylardaki düşüşün ne denli büyük olduğu daha iyi görülür.

HADEP, EMEP, SDP ve diğer sol grupların, seçime DEHAP çatısı altında girmesi ile bu kesimin artan toplam oyları 2002 seçimlerinde solun tek tesellisi olurken geç bile kalınsa, eksik bile olsa birliğin yaratabileceği etkiyi gösterdi.

sayfa başına dön